معنا شناسی واژه نساء در قرآن

معنای لغتنامه ای واژه نساء

بیشتر لغت شناسان "نساء" را از ریشه "نسی" به معنای فراموش شده می دانند. در مقابل برخی ریشه "نساء" را سریانی به معنای ستر و پوشش می دانند.با توجه به اشتقاق کبیر "أنس" و "نساء" دارای ریشه واحد هستند پس می توان بین این دو واژه رابطه بر قرار کرد.تا جای که برخی گمان کرده اند این دو واژه مترادف هستند و برخی این دو را مترادف نمی دانند ولی ریشه هر دو را از فعل "اسس" می دانند.

معنای مصداقی نساء در قرآن

الف) گاهی زنان خاصی مد نظر است مانند آیه 232 سوره بقره: «وَ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَا»

ب) گاهی زنان با ایمان مد نظر هستند مانند آیه 25 سوره فتح: «وَ نِسَاءٌ مُّؤْمِنَاتٌ لَّمْ تَعْلَمُوهُم‏»

ج) گاهی مصداق با ترکیب وصفی و یا ترکیب اضافی فهمیده می شود مانند آیه 32 احزاب:« یَنِسَاءَ النَّبى‏»

واژگان مترادف و وابسته در قرآن

در قرآن کریم واژه ای که کاملا با نسا مترادف باشد نداریم ولی واژه هایی هستند که همسو با واژه نساء هستند و قسمتی از معنای آن را متضمن می شوند. در ذیل به کلمات وابسته با نساء که می تواند ما را در فهم بهتر از واژه نسا کمک کند می پردازیم:

·        واژه أم یکی از اساسی ترین واژه های وابسته با أم است. واژه أم بر ها در قرآن ذکر شده است. به هر اصلی که اموری پشت سر آن به وجود بیایند أم گفته می شود.

·        واژه بنت نیز از واژه های همسو با نساء است که بارها در قرآن ذکر شده و قسمتی از معنای آن را متضمن می شود. بنت از ریشه بنی به معنای اصل و ریشه است.

·        یکی دیگر از واژه های همسو با نساء واژه مرأه است. مرأه از ریشه مری به صلابت و استواری است.

·        واژه انثی از ریشه انث به معنای زمین سخت است. در قرآن انثی در مقابل ذکر استفاده شده پس می تواند مترادف با واژه نساء باشد.

·        زوج به معنای مقارنه و نزدیکی برای مونث و مذکر به کار می رود. ولی وقتی در کنار واژه بعل یا کنار یک ضمیر مذکر به کار رود به معنای مونث است. مانند:«اسکن انت و زوجک الجنه» (بقره/35)

·        واژه کوثر به معنای خیر فراوان نیز متضمن معنای نساء است و این واژه در شان حضرت زهرا س در قرآن به کار برده شده است.

واژگان متضاد نسا در قرآن

واژه رجال به معنای کسی که بر روی پا راه می رود در قرآن به معنای مقابل با واژه نسا به برده شده است. واژه أب به معنای رشد و تغذیه در مقابل أم در قرآن ذکر شده است. أخ به معنای برادر در مقابل أخت در قرآن ذکر شده است.